معروف ترین طرح فرش‌های ایرانی

صفحه اصلی

ناحیه کاربری

میز کار تراکنش های من مهارتهای من خروج از سیستم

ورود به سیستم عضویت در آرتافرش

نقشه خوان صوتی

انواع طرح‌های فرش ایرانی:

بنظر شما فرش ایرانی یک اثر هنری است یا صرفا یک کالا برای استفاده؟

هرکسی که با قدمت بافت فرش ایرانی و طرح‌های بافت آن آشنا باشد پاسخ این سوال برایش بدیهی است. چرا که قدمت بافت فرش ایرانی بسیار طولانی بوده و حتی به قبل از دوره هخامنشیان باز می‌گردد. همچنین طرح‌های بافته شده روی فرش ایرانی هرکدام در دل خود، یک داستان و فلسفه‌ای دارند و بافنده با هنر خود توانسته نقش آن را روی فرش پیاده کند. پس با این تفاسیر نمی‌توان گفت که فرش ایرانی صرفا یک کالای زیبا برای استفاده روزمره است، بلکه این فرش یک اثر والای هنری است که نه تنها در ایران بلکه در کل جهان طرفداران بسیاری دارد.

دراین مقاله می‌خواهیم انواع طرح‌های بافته شده روی فرش ایرانی، از قدیم تا به امروز را تعریف کنیم تا با نام‌ها و ویژگی‌های آنها بیشتر آشنا شوید پس با آرتا فرش همراه باشید.

طرح آثار باستانی و ابنیه اسلامی

این طرح‌ها از ساختمان‌ها و کاشی کاری‌ها و اشکال هندسی و تزئینی بناها الهام گرفته شده است. معروف ترین این آثار عبارتند از؛ مسجد شیخ لطف‌الله، محرابی کوفی، مقبره شیخ صفی، سردر امامزاده محروق، گنبد قابوس، مسجد شاه اصفهان، تخت جمشید، طاق بستان، طاق کسری و زیرخاکی

طرح شاه عباسی

کلیه این طرح‌ها بر مبنای گل معروف شاه عباسی است که به همراه بند‌های ختایی و گاه تلفیق آنها با اسلیمی‌ها، روی فرش پیاده می‌شوند. طرح‌های معروف این گره عبارتند از؛ لچک ترنج شاه عباسی، افشان شاه عباسی، شاه عباسی درختی، شاه عباسی شیخ صفی، شاه عباسی جانوری و...

طرح اسلیمی

شاید کلمه اسلیمی از اسلیم به معنای جوانه گرفته شده است و شاید هم این لغت مصغر اسلامی باشد. شکل اصلی این طرح از شاخه‌های دورانی در میان برگ‌ها تشکیل شده است. احتمالا دیده‌اید که در هنر‌های اسلامی از این طرح بسیار استفاده شده است. معروف‌ترین طرح اسلیمی، اسلیمی دهن اژدر است که در این نوع طرح، انتهای هر شاخه به دو بخش متقارن، منشعب می‌گردد و به صورت فکین اژدرها نشان داده می‌شود و روی ساقه شاخه‌ها، جوانه‌هایی در نقاط مختلف تزیین شده است. انواع دیگر طرح اسلیمی شامل اسلیمی بندی، اسلیمی شکسته، اسلیمی لچک ترنج، اسلیمی ترنج دار و اسلیمی ماری می‌باشد.

طرح افشان

همانطور که از نام آن پیداست تمامی گل و برگ‌ها و بند‌‌های موجود در این طرح، در متن فرش پراکنده و افشان هستند، به طوری که وقتی به طرح نگاه می‌کنیم اینگونه بنظر می‌رسد که طراح از ابتدای طراحی تا انتها، قلم از روی کاغذ برنداشته است. طرح‌های افشان به گونه‌ای طراحی می‌شوند که هیچ گونه تقارنی بین گل و برگ‌ها وجود نداشته باشد. انواع این طرح‌ها عبارتند از؛ افشان دسته‌گلی، افشان حیوان‌دار، افشان ترنجی، افشان ختایی و...

طرح بته‌ای

بته‌های سرکج فرش ایران که به بته جقه معروفند، در این گونه طرح‌ها با اندازه‌ها و اشکال مختلف به چشم می‌خورند. معروف ترین طرح‌های بته عبارتند از؛ بته جقه، بته ترمه، بته شاخ گوزن، بته سرابندی، بته خرقه‌ای، بته قلمکار اصفهان، هشت گل، بته کردستانی، بته میر شکسته، بته لچک ترنج، بته سنندج، بته افشاری، بته بازوبندی و بته بادامی

طرح اقتباسی

اغلب طرح‌های این گروه شباهت زیادی به طرح‌های فرش مناطق مرزی ایران و کشور‌های همسایه و حتی سایر کشور‌ها دارند که معروف‌ترین آن‌ها طرح قفقازی و گوبلنی است.

طرح واگیره‌ای

یک قطعه کوچک از طرح در کل متن فرش، چه از لحاظ طولی و چه از لحاظ عرضی تکرار می‌شود و تمام این قطعه‌ها در مرحله تکرار به هم می‌پیوندند، به همین خاطر به این نوع طرح‌ها واگیره‌ای با بندی گویند. نام‌های فرعی این طرح عبارتند از؛ بندی اسلیمی، بندی شکسته، بندی مستوفی، بندی قالب خشتی، بندی ترنج‌دار و ...

طرح درختی

طرح‌های درختی وجه تشابه زیادی با طبیعت دارند. طرح‌های معروف درختی عبارتند از؛ درختی جانوری یا حیوان‌دار، سبزی کار یا آبنما، درختی سروی و درختی گلدانی

طرح ترکمن یا بخارا

این طرح از لحاظ خطوط هندسی و اشکال در ردیف طرح‌های ایلی و عشایری هستند، که بیشتر طرح‌های آن‌ها ذهنی و بدون نقشه است. ترکمنی قاب یمونی، ترکمنی شانه‌ای، ترکمنی غزال‌گز، ترکمنی آخال، ترکمنی چهار‌قاب، ترکمنی قاشقی و ترکمنی خورجینی جز طرح‌های فرعی ترکمن هستند.

طرح شکارگاهی

این طرح همانطور که از اسم آن پیداست، صحنه شکار را به نمایش می‌کشد. به طوری که در متن فرش یک سوارکار را می‌بینید که با تیر و کمانی بر دست در حال شکار آهو و یا حیوان دیگری است. شکارگاه درختی، شکارگاه ترنج و شکارگاه سراسری از طرح‌های فرعی این طرح هستند.

طرح قابی یا خشتی

در متن این طرح قاب‌هایی را می‌بینید که به طور منظم در کنار هم قرار گرفته‌اند و داخل آن‌ها با گل و برگ تزئین شده است. طرح‌های فرعی این طرح عبارتند از؛ قابی اسلیمی و قابی قرآنی کرمان یا ستونی

طرح گل فرنگ

طرح‌های این گروه بر مبنای گل‌های طبیعی مثل گل رز است و از رنگ‌های روشن مثل زرد و آبی و سرخ در آن استفاده می‌شود. انواع طرح‌های گل فرنگ شامل گل فرنگ بیجار، گل فرنگ دسته‌گلی، گل فرنگ گل‌ و بلبل، لچک و ترنج گل فرنگ و افشان گل فرنگ هستند.

طرح گلدانی

در طرح گلدانی اغلب شکل گلدان در اندازه‌های بزرگ و کوچک به چشم می‌خورد. گروه‌های فرعی این طرح عبارتند از؛ گلدانی ختایی، گلدانی دوطرفه، گلدانی محرابی، گلدانی سراسری، گلدانی گل و بلبل و ...

طرح محرابی

طرح اصلی این گروه از طرح محراب مسجد ها برگرفته شده است. طرح محراب قندیلی، طرح محرابی گلدانی و محرابی درختی از این دسته‌اند.

طرح ماهی درهم

یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین فرش‌های ایرانی، فرش با طرح ماهی درهم است. در این طرح یک حوض با چهار برگ، ماهی در اطراف آن دیده می‌شود. این طرح در نقاط مختلف ایران نام‌های مختلفی دارد که معروف‌ترین انها عبارتند از؛ ریزه ماهی، ماهی زنبوری، ماهی کردستان، ماهی هراتی و ماهی فراهان هستند.

طرح هندسی

این طرح از اشکال هندسی با خطوط شکسته و زاویه‌دار تشکیل شده است. گروه‌های فرشی این طرح عبارتند از؛ هندسی کف ساده، هندسی بندی قابی، هندسی خطائی و ...

طرح تلفیقی

طرح‌های تلفیقی همانطور که از نام آن‌ها پیداست از ترکیب و تلفیق دو یا چند طرح نامبرده شده بوجود می‌آیند. گروه‌های فرعی این طرح عبارتند از؛ تلفیقی ترنجی دسته گل، تلفیقی سبزی‌کار، شاخه پیچ ترنجدار، تلفیقی لچک ترنج، گلدانی بند اسلیمی و ...

طرح‌هایی که در بالا به آنها اشاره شد هم در فرش دستباف و هم در فرش ماشینی قابل اجرا هستند و از لحاظ طرح، فرش دستباف و ماشینی تفاوتی باهم ندارند. اما فراموش نکنید که فرش دستباف ایرانی یک هنر و گنجینه‌ای با ارزش است که در کل دنیا رقیب ندارد.

پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را نیز مشاهده کنید

تبدیل تصویر به نقشه با تکنیک کاهش رنگ

4 گروه مختلف نقشه‌های فرش

اساسی ترین عناصر بافت فرش

انواع گره در فرش‌های ایرانی

لطفا نظر خود را در مورد این مطلب ثبت کنید

عنوان :

تاریخ ارسال : همین الان

نام و نام خانوادگی و شهر :

نظرات کاربران

هیچ نظری ثبت نشده است. اولین نفری باشید که نظر میدهد.

مطالب و مقالات اخیر

مراحل انجام رنگرزی آشنایی با انواع پشم محبوب ترین فرش ایرانی آشنایی با طرح لچک و ترنج در فرش آشنایی با ویژگی‌های فرش کاشان معروف ترین طرح فرش‌های ایرانی

افق های توسعه آرتافرش
آرتافرش متشکل از تیمی پویا از برنامه نویسان و متخصصان فرش میباشد که در طی چند سال گذشته در حال بروز رسانی و توسعه وبسایتی هوشمند بوده اند.
با حمایت و کمک شما کاربران عزیز، در آینده نیز هر روز در حال کار خواهیم بود تا روز به روز بر هوش این وبسایت بیافزاییم و مانند گذشته در لبه تکنولوژی هوش مصنوعی گام برداریم.

2024 www.ArtaFarsh.com - Designed By ElbayTeam